بُخل و خِسَّت
موضوع: منبر کوتاه
عنوان: بُخل و خِسَّت
متن کامل منبر
متن منبر
بُخل و خِسَّت
آیه
هَا أَنتُمْ هَٰؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَمِنکُم مَّن یَبْخَلُ وَمَن یَبْخَلْ فَإِنَّمَا یَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِیُّ وَأَنتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِن تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُونُوا أَمْثَالَکُم
ﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ!ﺷﻤﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍی ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻰﺷﻮﻳﺪ،ﭘﺲ ﺑﺮخی ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﻞ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻧﺪ،ﻭ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﻞ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﺪ،ﻓﻘﻂ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ[ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻭ ﺧﻮشبختی] ﺧﻮﺩ ﺑﺨﻴﻞ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﺧﺪﺍ[ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻭ ﺻﺪﻗﺎﺕ ﺷﻤﺎ] ﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﺷﻤﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻴﺪ،ﻭ ﺍﮔﺮ[ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻫﺎی ﺍﻭ]ﺭﻭی ﺑﮕﺮﺩﺍﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺷﻤﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮی ﺭﺍ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻤﺎ[ﺭﻭی ﮔﺮﺩﺍﻥ،ﺳﺴﺖ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺨﻴﻞ] ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ.
سوره مبارکه محمد آیه ٣٨
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَیْرًا لَّهُم بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ سَیُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَلِلَّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
ﻭ ﻛﺴﺎنی ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻓﻀﻠﺶ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺨﻞ ﻣﻰ ﻭﺭﺯند،ﮔﻤﺎﻥ ﻧﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺑﺨﻞ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ،ﺑﻠﻜﻪ ﺁﻥ ﺑﺨﻞ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ،ﺑﻪ ﺯﻭﺩی ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺨﻞ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻃﻮﻕ ﮔﺮﺩﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻣﺎﻟﻜﻴّﺖ ﺧﺪﺍﺳﺖ،ﻭ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻧﺠﺎم می ﺩﻫﻴﺪ آگاه است.
سوره مبارکه آل_عمران آیه١٨٠
الَّذِینَ یَبْخَلُونَ وَیَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَیَکْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْکَافِرِینَ عَذَابًا مُّهِین
ﻛﺴﺎنی ﻛﻪ[ﺍﺯﺍﻧﻔﺎﻕ ﺍﻣﻮﺍﻟﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ] ﺑﺨﻞ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻧﺪ،ﻭ ﻣﺮﺩم ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺨﻞ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ،ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﻓﻀﻞ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ[ﻛﺎﻓﺮﻧﺪ]ﻭ ﻣﺎ ﺑﺮﺍیﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﻋﺬﺍبی ﺧﻮﺍﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ.
سوره مبارکه نساء آیه٣٧
وَیَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ
ﻭ ﺍﺯ [ﺩﺍﺩﻥ]ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺿﺮﻭﺭی ﺯﻧﺪگی ﻭ ﺯﻛﺎﺕ،ﻫﺪﻳﻪ ﻭ ﺻﺪﻗﻪ ﺑﻪﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻥ]ﺩﺭﻳﻎ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻧﺪ.
سوره مبارکه ماعون آیه٧
حدیث
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم
حُرِّمَتِ الجَنَّهُُ عَلَی المَنّانِ وَ البَخیلِ وَ القَتّاتِ.
سه نفر به بهشت راه ندارند:آدم‌های منّت‌گذار،بخیل و سخن‌چین.
بحار،جلد۷۳ صفحه۳۰۲
امام علی علیه السلام
والبُخُل جامِعٌ لِمساویِ العیُوبِ وَ هُوَ زِمامٌ یُقادُبِهِ اِلی کُلِّ سُوءٍ!
بخل وَ خِسَّت مجمع تمام عیوب و کاستی‌ها و ریسمانی است که انسان را به هرگونه شرور و بدی ها راهداری می‌کند!
نهج‌البلاغه حکمت۳۷۸
امام علی علیه السلام
ماَ اجْتَلَبَ سَخَطَ اللهِ بِمثلِ البُخلِ!
هیچ‌چیز به اندازه بخل و خسیسی غَضب خدا را باعث نشده است!!
فهرست غرر صفحه۳۰
امام جعفر صادق علیه السلام
أبخَلُ النّاسِ مَن بَخِلَ بِما افتَرضَ اللهُ عَلَیه.
بخیل‌ترین مردم آن کسی است که در آنچه خداوند بر او(از حقوق مالی و غیره)واجب کرده بخالت نماید(و آن را نپذیرد)
بحارجلد۷۳ صفحه۳۰۰
داستان
روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حالی که مشغول طواف خانه کعبه بود ناگهان مردی را دید که پرده آن را گرفته و می گوید:خدایا به احترام این خانه(کعبه)گناه مرا ببخش،پیامبر پرسید:گناهت چیست؟
مرد گفت:گناه من بزرگتر از آن است که برای شما بگویم،پیامبر فرمود:وای برتو! گناه تو بزرگتر است یا زمین؟
مرد گفت:یارسول الله گناه من بزرگتر است،پیامبر صلّی الله علیه و آله وسلّم فرمود:وای بر تو!گناه تو بزرگتر است یا کوه ها! مرد گفت:یارسول الله گناه من بزرگتر است،پیامبر فرمود:گناه تو بزرگتر است یا آسمان ها!مردگفت:یا رسول الله گناه من بزرگتر است،پیامبر فرمود:گناه تو بزرگتر است یا خداوند؟
مردگفت:خداوند بزرگتر و والاتر و برتر است،آنگاه پیامبر فرمود:وای بر تو!بگو ببینم گناهت چیست؟مردگفت:یا رسول الله! من مردی ثروتمند هستم اما هرگاه کسی از من چیزی می خواهد از شدت خست و بخل انگار با شعله ای از آتش به نزدم می آیند،درخواست او چون آتش برای من است،رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم پس از شنیدن این سخن فرمود:از من دور شو و مرا به آتش خودت مسوزان،سوگند به آنکه مرا با هدایت و کرامت برانگیخت،اگر تو در میان کعبه و مقام ابراهیم که مکان مقدسی است بایستی و سالها در آن به نماز مشغول شوی و آنقدر گریه کنی که از اشک چشمانت همچون رودها جاری شود و درختان از آن سیراب شوند،اما در حال مردن،خسیس و بخیل از دنیا بروی،خداوند قطعاً تو را در آتش خواهد انداخت،وای بر تو! آیا نمی دانی که خداوند متعال می فرماید:
وَمَن یَبْخَلْ فَإِنَّمَا یَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ
هر کس بخل کند تنها با خود بخل می کند.
جامع السعادات نراقی جلد۲ صفحه۱۱۰
