سنّت رعایت حقوق دیگران
موضوع: منبر کوتاه
عنوان: سنّت رعایت حقوق دیگران
متن کامل منبر
متن منبر
سنّت رعایت حقوق دیگران
جلسه دوم: احترام به حقوق دیگران
آیه:
وَ کانَ حَقًّا عَلَینا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ.[۱]
یاری مؤمنین، همواره حقّی بر ماست.
وَ لِلَّهِ الْعِزَّهُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ…[۲]
عزّت خاص خداوند و رسول او و مؤمنان است.
روایت:
قال الصادق علیه السلام :
«اَلْمُؤْمِنُ اَعْظَمُ حُرْمَهً مِنَ الْکَعْبَهِ؛[۳] احترام مؤمن از احترام کعبه هم بالاتر است.»
انسان اشرف مخلوقات خداست و این ویژگی او موجب می شود که شخصیت هر انسانی را محترم بشماریم. یکی از ابعاد حقوق مؤمنین بر همدیگر اینست که نسبت به یکدیگر احترام بگذارند و حقوق هر یک را در مورد او رعایت کنند و محترم بشمارند. در حدیث فوق، امام صادق علیه السلام می فرماید: احترام مؤمن از احترام کعبه بالاتر است.
حضرت آیه اللّه العظمی بروجردی رحمه الله گاهی هنگام تدریس و بحث با شاگردان، عصبانی می شدند (البته نه آن عصبانیتی که او را در خلاف رضای خدا وارد کند) ولی پس از درس سخت از آن عصبانیت پشیمان می شدند و به دنبال طرف می فرستادند و از او عذرخواهی می کردند، و گاهی برای جلب محبت او، کمکهای مالی نیز می نمودند، از اینرو در میان دوستان، این مزاح معروف شده بود که «عصبانیت آیه اللّه بروجردی مایه برکت است.»
گاهی به این هم قناعت نمی کردند، روز بعد هنگامی که بر منبر تدریس می نشستند، در حضور جمع شاگردان، از آن فرد عذرخواهی می کردند.
داستان:
آیه اللّه سید مصطفی خوانساری از نزدیکان آیه اللّه بروجردی بود. او می گوید: روزی آقا در کلاس درس نسبت به یکی از شاگردان به نام شیخ علی چاپلقی عصبانی شد تا حدی که آن شاگرد می خواست گریه کند، آن درس تمام شد، همان روز، بعد از نماز مغرب آقا مرا طلبید، با عجله به حضورشان رسیدم، تا مرا دید فرمود: «این چه حالتی بود که از من صادر شد؟ یک نفر عالم ربانی را رنجاندم، الان باید بروم و دست ایشان را ببوسم و حلالیت بطلبم و بعد بیایم نماز بخوانم. عرض کردم ایشان در مسجد «شاه زید» امام جماعت است و تا دو سه ساعت از شب گذشته به منزل خود نمی آید. من به ایشان اطلاع می دهم که آقا فردا صبح به منزل شما می آیند. صبح شد، من حرم رفتم و برگشتم، دیدم آقا سوار بر درشکه در کنار منزل ما منتظر من هستند، همراه ایشان به منزل شیخ علی رفتیم. آقا به ایشان فرمود: «از من بگذرید، از حالت طبیعی خارج شدم و به شما پرخاش کردم و…». شیخ علی عرض کرد: «شما سرور مسلمین هستید و برخورد شما باعث افتخار من است…». باز آقا تکرار کردند «از من بگذرید، مرا عفو کنید.»
مسئله را عملاً به دیگران هم یاد می داد.
با توجه به حرمت مؤمن نزد خداوند، انسان تا حد امکان باید از عصبانی شدن و پرخاش کردن دوری کند و اگر هم اتفاق افتاد و عصبانی شد، در اسرع وقت جبران کند و عذرخواهی نماید و نگذارد عصبانیتش ادامه یابد.
[۱] سوره روم، آیه ۴۷
[۲] سوره منافقون، آیه ۸
[۳]بحار، جلد ۶۸،ص۱۶ .
