نحس بودن ماه صفر

موضوع: منبر کوتاه

عنوان: ماه صفر

متن کامل منبر

متن منبر

نحس بودن ماه صفر

سلام علیکم، بسم الله الرحمن الرحیم؛

 با فرا رسیدن ماه صفر، یکی از موضوعاتی که مطرح می شود نحوست ماه صفر است؛ ماه صفر در میان مردم به نحس و شوم بودن شهرت دارد، اما در منابع دینی اشاره‌ای به نحوست این ماه نشده است و در نتیجه هیچ دلیل متقنی بر این موضوع وجود ندارد.   نخست باید دید آیا در قرآن، درباره نحوست ایام مطلبی آمده است یا خیر؟

نحوست در قرآن

در دو آیه اجمالا نحوست برخی ایام اشاره شده است: از جمله:

۱. ( إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَیهِمْ رِیحاً صَرْصَراً فِی یوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ)قمر/۱۹و۲۰؛ما تندباد وحشتناک سردی را در یک روز شوم مستمر بر آنها فرستادیم .

 ۲. در آیه (فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمْ رِیحاً صَرْصَراً فِی أَیامٍ نَحِساتٍ) (فصلت/۱۶): بادی سخت و سرد در روزهایی شوم بر آنها فرستادیم).  و در نقطه مقابل تعبیر «مبارک» نیز در بعضی از آیات قرآن دیده می شود، چنانکه در باره شب قدر می فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَهٍ مُبارَکهٍ (دخان/۳): ما قرآن را در شبی پربرکت نازل کردیم. به این ترتیب قرآن اشاره سربسته ای به این مسئله دارد و می توان گفت اصل سعد و نحس بودن بعضی از ایام را به صورت اجمال پذیرفته است.

نظرعلامه طباطبایی(ره) صاحب تفسیر المیزان:

از نظر عقلی نمی توان دلیلی اقامه کرد که فلان زمان نحس است و فلان وقت سعد، چون اجزاء زمان همه مثل هم اند و ما هم که بر علل و اسباب مؤثره در حوادث احاطه علمی نداریم تا بگوییم فلان قطعه از زمان نحس است و قطعه دیگر سعد، اما از نظر شرعی دو آیه در قرآن داریم (قبلاً اشاره شد) که ظاهر این آیات و سیاق آنها، بیش از این دلالت ندارد که تنها آن ایام خاص (هفت شبانه روز) که عذاب بر قوم ثمود، نازل شد، روزهای نحسی بوده اند، ولی دیگر نمی رساند که حتی همان روزها در هفته بعد و در ماه بعد و… ایام نحس هستند، چون اگر ایام خاصی در تمام سال ها نحس باشند، لازمه اش این است که تمام زمان ها نحس باشند. همچنین ظاهر آیاتی که دلالت بر سعد بودن ایام دارد، مانند شب قدر و …، به خاطر مقارنت و همراهی آن ایام با امور بزرگ و افاضات الهی و کارهای معنوی است، مثل امضای تقدیرات، نزول ملائکه و روح، انجام عبادات و…. . جمع روایات، هم نتیجه اش این است که نحس بودن ایام، به خاطر کارهای زشتی است که در آن واقع شده است و سعد بودن ایام به خاطر کارهای نیک دینی و یا عرفی است، اما این که قطعه ای از زمان خاصیت تکوینی سعد و نحس داشته باشد، قابل اثبات نیست. اگر روایتی هم باشد، باید توجیه کرد.

نظرمرحوم علامه مجلسی(ره) نیز در این باره می فرماید:

 وَ هَذَا الشَّهْرُ مَشْهُورٌ بِالنُّحُوسَهِ وَ الشُّؤم، وَ یُمْکِنُ أنْ یَکُونَ لِذَلِکَ وَجْهَانِ… »؛ یعنی ماه صفر به نحس بودن و شومی شهرت یافته است. ممکن است علت این مطلب یکی از این دو وجه باشد: الف) وفات پیامبر اکرم در آخر ماه صفر؛ ب) ماه صفر بعد از ذی القعده و ذی الحجه و محرّم قرار گرفته است و این سه ماه جزء ماه‌‌های حرامند و کسی در آن‌ها به قتل و جنایت نمی‌پرداخت، بعد از این سه ماه حرام، در ماه صفر جنایت و قتل و جنگ آغاز می‌گردید و به همین سبب مردم این ماه را منحوس قلمداد کرده‌اند.( زادالمعاد، ص۲۴۷)

 البته ایشان تاکید می‌کند که در بین روایات شیعی روایتی که دلالت بر شومی و نحسی این ماه داشته باشد، ندیده‌‌ام و در روایات غیر معتبر عامی مواردی وجود دارد که اعتباری به آن‌ها نیست. (زادالمعاد، ص۲۴۷)

خلاصه ونتیجه:

ممکن است اعتقاد به شوم و نحس بودن صفر به سبب ارتباط دادن برخی حوادث پیش آمده در این ماه باشد در حالی که هیچ ارتباطی بین آنها وجود ندارد و رخدادهای ماه صفر را نمی‌توان دلیل بر نحس بودن آن دانست و سپس آن را به کل ماه سرایت داد. از سوی دیگر حدیث «مَن بَشَّرَنی بِخُروجِ الصفر بَشَّرتُهُ بِالجَنَّه» و حدیث «مَنْ بَشَّرَنِی بِخُرُوجِ آذَارَ فَلَهُ الْجَنَّه» نیز هیچ دلالتی بر نحوست ماه صفر ندارد از صحت سندی برخوردار نیست. البته انجام دادن امور نیک مانند صدقه چه در این ماه و چه در ماه‌های دیگر امر پسندیده و مورد سفارش دین اسلام می‌باشد.

لازم به ذکر است در اولین روز ماه، از خواندن نماز اول هر ماه قمری و صدقه دادن بعد از آن فراموش نفرمایید.

جهت تعجیل در فرج امام زمان (عج) و هدیه نثار اموات و شهدای عزیز، صلواتی بفرستید.

سایر منبر های ۵ دقیقه ای