منضج، دارویی است برای پختن و به قوام آوردن خلط – طب سنتی
موضوع: طب
عنوان: درمان اخلاطها با منضج
طب سنتی
منضج، دارویی است برای پختن و به قوام آوردن خلط
طب سنتی
منضج، دارویی است برای پختن و به قوام آوردن خلط، و جهت آماده ساختن آن ( خلط رسوب کرده) برای تخلیه ، که بوسیله داروهای ملین یا مسهل بکار می‌رود.
به زبان ساده تر ،منضج :
هر انچه که خلط-غالب- را آماده ی دفع کند.
عمل نضج ، به قوام آوردن اخلاط است.
یعنی هر چه خلط غلیظ است (مانند: بلغم و سودای غلیظ) را رقیق کرده، و هر چه خلط رقیق است (مانند: صفرا و بلغم آبی، را غلیظ تر نموده و به غلظتی که مناسب اسهال آن است برساند.
خلط ها و عمل نُضج:
- خلط دم نیاز به نضج ندارد، و فقط وقتی که خون ، همراه خلط های دیگری باشد، باید آن خلط ها را به پختگی و نضج برساند.
- صفرا در سه روز به پختگی می‌رسد.
- بلغم در نه روز.
- سودای خالص در پانزده روز.
منضج مثل:
شربت مصفا
شربت اخلاط ثلاثه
سرکه انگبین.
مثالی ساده بزنم:
اگر قابلمه غذا سوخته باشد، هر کاری بکنید ، نمی توانید در همان لحظات اول آن را تمیز بشویید.
ولی اگر کمی آب در آن بریزید و بگذارید شب تا صبح بماند، صبح می بینید که سوختگی ها خودشون رها شده و با شستن معمولی، پاک میشوند.
منضج ها در بدن همین کار رو می کنند.
اخلاط رسوب شده را حل کرده و آماده بیرون کردن از بدن، به وسیله مسهل ها می نمایند.
پس اول باید منضج مصرف کنیم، بعد ملین یا مسهل.
منضج صفرا:
کاسنى ، گل نیلوفر، آلوچه خشکه ، ریشه شیرین بیان ، (البته شیرین بیان با احتیاط مصرف شود فشارخون را بالا میبرد )گل خطمى ، گل بنفشه ، عناب تمرهندى ، به دانه ، گل حلوا (بستان افرزو)، اسپرزه ، شربت نارنج ، شربت به ، شربت توت سیاه.
هرکدوم از اینها میتواند به تنهایی منضج صفرا باشد.
منضج بلغم:
پر سیاوشان، مویز، انجیر، اسطوخودوس ، گل سرخ، تخم کتان، افتیمون، زنجبیل، تخم شنبلیله، رازیانه، دارچین، (گل گاوزبان،هم فشارخون را بالا میبرد) شیرین بیان، زعفران، تخم کرفس.
هر کدوم از اینها به تنهایی میتواند منضج بلغم باشد.
منضج سودا
بادرنجبویه ، گاوزبان ، سه پستان ، بسفایج ، قرنفل ، ریشه کاسنى ، ریشه بادیان ، شاه تره ، ریشه شیرین بیان ، انجیر، کشمش ، اسطوخدوس ، افتیمون ، لعاب تخم مرو، زرشک ، ریشه خطمى و شربت بنفشه.
هرکدوم از اینها به تنهایی منضج سوداست.
ملین :
دارویی است که مختصر نرمی به روده ها داده و موادی که قبلا توسط منضج ، کنده شده را، به بیرون هدایت می کند.
ملیّن‌های قندی:
شکر تیغال، بیدخشت، شیرخشت، گزانگبین، گز علفی، ترنجبین و شکر سرخ.
ملیّن‌های روغنی:
کرچک، زیتون، بادام شیرین، کتان، نارگیل،
ملیّن‌های لعاب‌دار:
پنیرک، ختمی، قدومه.
مسهل :
از ملین قوی تر بوده و اخلاطی که توسط منضج ، رها شده اند را به بیرون می راند.
بدیهی است که دفع توسط مسهل ممکن است کمی با دل پیچه همراه باشد، که طبیعی است.
از خواص مسهل، دور کردن حجم خون از اطراف گوارش شخص می باشد.
گیاهان مسهل:
مسهل‌ها عموماً قوی‌تر از ملیّن‌ها هستند. ملیّن‌ها در غلظتِ بالا می‌توانند به‌عنوان مسهل به‌کار برده شوند.
مسهل‌ها مانند :
صبر زرد، برگ سنا،گل محمدی ، فلوس .
مسهل برای سرد مزاجها :
افتیمون و کمی عسل ، و کمتر از عسل نمک طبیعی.
دم کرده ی افتیمون روزی ۲بار هر بار یک قاشق مربا خوری.
نکته مهم:
مسهل نباید قبل خواب مصرف شود اگر سر درد دارید ، مسهل نخورید.
