تفسیر قرآن کریم صفحه ۳۰ – آیات ۱۹۱ تا ۱۹۶ سوره بقره
موضوع: تفسیر قرآن کریم
عنوان: صفحه ۳۰
سوره: بقره
نوع تفسیر: تفسیر هدایت – محمد تقی مدرسی
متن تفسیر:
تفسیر آیه ۱۹۱:
وَاقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَیْثُ أَخْرَجُوکُمْ وَالْفِتْنَهُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا تُقَاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى یُقَاتِلُوکُمْ فِیهِ فَإِنْ قَاتَلُوکُمْ فَاقْتُلُوهُمْ کَذَلِکَ جَزَاءُ الْکَافِرِینَ ﴿۱۹۱﴾
و هر کجا بر ایشان دست یافتید آنان را بکشید و همان گونه که شما را بیرون راندند آنان را بیرون برانید [چرا که] فتنه [=شرک] از قتل بدتر است [با این همه] در کنار مسجد الحرام با آنان جنگ مکنید مگر آنکه با شما در آن جا به جنگ درآیند پس اگر با شما جنگیدند آنان را بکشید که کیفر کافران چنین است (۱۹۱)
ﻭ ﻧﺒﺮﺩ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻧﺒﺮﺩ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ، ﺑﻠﻜﻪ ﺭﻭﺍ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺖ ﻣﻔﺴﺪﺍﻥ ﺭﺍ، ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﺑﺪ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻨﮓ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ، ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﻘﺘﻀﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﻓﺎﻋﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ، ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻣﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ.
ﻭَ ﺍﻗْﺘُﻠُﻮﻫُﻢْ ﺣَﻴْﺚُ ﺛَﻘِﻔْﺘُﻤُﻮﻫُﻢْ ﻭَ ﺃَﺧْﺮِﺟُﻮﻫُﻢْ ﻣِﻦْ ﺣَﻴْﺚُ ﺃَﺧْﺮَﺟُﻮﻛُﻢْ ﻭَ ﺍﻟْﻔِﺘْﻨَﺔُ ﺃَﺷَﺪُّ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻘَﺘْﻞِ- ﻭ ﻫﺮ ﺟﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺘﻴﺪ ﺑﻜﺸﻴﺪ، ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﺍﻧﺪﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﺍﻧﻴﺪ، ﻭ ﻓﺘﻨﻪ ﺍﺯ ﻛﺸﺘﻦ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻧﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻤﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﻭ ﻟﺬﺍ ﻧﺒﺮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻛﺸﺘﻦ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﻠﺎﻝ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ.
ﻭَ ﻟﺎ ﺗُﻘﺎﺗِﻠُﻮﻫُﻢْ ﻋِﻨْﺪَ ﺍﻟْﻤَﺴْﺠِﺪِ ﺍﻟْﺤَﺮﺍمِ ﺣَﺘَّﻰ ﻳُﻘﺎﺗِﻠُﻮﻛُﻢْ ﻓِﻴﻪِ ﻓَﺈِﻥْ ﻗﺎﺗَﻠُﻮﻛُﻢْ ﻓَﺎﻗْﺘُﻠُﻮﻫُﻢْ ﻛَﺬﻟِﻚَ ﺟَﺰﺍءُ ﺍﻟْﻜﺎﻓِﺮِﻳﻦَ- ﻭ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺠﻨﮕﻴﺪ، ﺗﺎ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ، ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻜﺸﻴﺪ.
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﻯ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﻠﺐ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ.
تفسیر آیه ۱۹۲:
فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿۱۹۲﴾
و اگر بازایستادند البته خدا آمرزنده مهربان است (۱۹۲)
ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺍﻣﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ، ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺧﺪﺍ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﻨﺪ، ﭘﺲ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﻛﻪ ﺷﻌﻠﻪ ﺟﻨﮓ ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺟﻨﮓ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻭﻟﻰ ﺍﮔﺮ ﺟﻨﮓ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ، ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻯ ﻭ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ، ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﻗﺪﻳﻢ ﺁﻧﺠﺎ ﺭﺍ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺳﻠﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻓَﺈِﻥِ ﺍﻧْﺘَﻬَﻮْﺍ ﻓَﺈِﻥَّ ﺍﻟﻠَّﻪَ ﻏَﻔُﻮﺭٌ ﺭَﺣِﻴﻢٌ- ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺩﺳﺖ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻣﺮﺯﻧﺪﻩ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
تفسیر آیه ۱۹۳:
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَکُونَ فِتْنَهٌ وَیَکُونَ الدِّینُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِینَ ﴿۱۹۳﴾
با آنان بجنگید تا دیگر فتنه اى نباشد و دین مخصوص خدا شود پس اگر دست برداشتند تجاوز جز بر ستمکاران روا نیست (۱۹۳)
ﻫﺪﻑ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻨﮓ
ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺷﺘﻌﺎﻝ ﺁﻥ ﻫﺪﻓﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﻓﺴﺎﺩ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ (ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﮔﻰ، ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻳﻰ ﮔﺮﺩﻧﻜﺸﺎﻥ، ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺑﺎﻃﻞ، ﺍﺳﺒﺎﺏ ﺳﺘﻢ) ﻭ ﺑﺮﭘﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺣﻜﻢ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ، ﻭ ﻧﻪ ﺣﻜﻢ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺑﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﺍﺷﺨﺎﺻﻰ ﺑﺮ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺩﻳﮕﺮ، ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻭ ﻋﻤﻮم ﻣﺮﺩم ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ.
ﻭَ ﻗﺎﺗِﻠُﻮﻫُﻢْ ﺣَﺘَّﻰ ﻟﺎ ﺗَﻜُﻮﻥَ ﻓِﺘْﻨَﺔٌ ﻭَ ﻳَﻜُﻮﻥَ ﺍﻟﺪِّﻳﻦُ ﻟِﻠَّﻪِ- ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﻓﺘﻨﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ، ﻳﻌﻨﻰ ﺗﺎ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩم ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺣﻜﻢ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﮔﺮﺩﻥ ﻧﻬﻨﺪ.
ﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺟﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ:
ﻓَﺈِﻥِ ﺍﻧْﺘَﻬَﻮْﺍ ﻓَﻠﺎ ﻋُﺪْﻭﺍﻥَ ﺇِﻟَّﺎ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻈَّﺎﻟِﻤِﻴﻦَ- ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ (ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻫﻴﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ) ﺟﻨﮓ ﻭ ﺗﻌﺪﻯ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ.
تفسیر آیه ۱۹۴:
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ ﴿۱۹۴﴾
این ماه حرام در برابر آن ماه حرام است و [هتک] حرمتها قصاص دارد پس هر کس بر شما تعدى کرد همان گونه که بر شما تعدى کرده بر او تعدى کنید و از خدا پروا بدارید و بدانید که خدا با تقواپیشگان است (۱۹۴)
ﭼﻪ ﻭﻗﺖ ﺣﺮﻣﺘﻬﺎ ﺣﻔﻆ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ؟
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ: ﭼﺮﺍ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﻳﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﺣﺮﺍم ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺟﻨﮓ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮﺍم ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ؟ ﻣﮕﺮ ﺍﺳﻠﺎم ﺩﻳﻦ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺳﻠﺎم ﻧﻴﺴﺖ؟
ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ:
ﺍﻟﺸَّﻬْﺮُ ﺍﻟْﺤَﺮﺍمُ ﺑِﺎﻟﺸَّﻬْﺮِ ﺍﻟْﺤَﺮﺍمِ ﻭَ ﺍﻟْﺤُﺮُﻣﺎﺕُ ﻗِﺼﺎﺹٌ ﻓَﻤَﻦِ ﺍﻋْﺘَﺪﻯ ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ ﻓَﺎﻋْﺘَﺪُﻭﺍ ﻋَﻠَﻴْﻪِ ﺑِﻤِﺜْﻞِ ﻣَﺎ ﺍﻋْﺘَﺪﻯ ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ- ﻣﺎﻩ ﺣﺮﺍم ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺎﻩ ﺣﺮﺍم ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺩﺭ ﺣﺮﻣﺘﻬﺎ ﻗﺼﺎﺹ ﺍﺳﺖ، ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﻌﺪّﻯ ﻛﺮﺩ، ﺑﻪ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﻌﺪﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺗﻌﺪﻯ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺣﺮﻣﺖ ﻣﺎﻩ ﺣﺮﺍم ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﻯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﻰ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺧﺘﻠﺎﻓﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺻﻠﺢ ﺁﻣﻴﺰ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭﻟﻰ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻦ ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ، ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺍﻣﺖ ﺍﻣﺮ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺁﻥ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻬﺎﻯ ﺣﺮﺍم ﺑﺪﻫﻨﺪ. ﭼﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺣﺮﻣﺘﻬﺎ ﻗﺼﺎﺹ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺸﻤﺎﺭﺩ، ﺣﻘﻮﻕ ﻭﻯ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻮﻕ ﻓﺮﺩﻯ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻭ ﺗﻌﺪﻯ ﺷﻮﺩ، ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻭﺭ ﺍﺯ ﻣﺘﻌﺪﻯ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ، ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺍﻓﻘﻬﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺗﺸﺮﻳﻊ ﺟﻨﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ.
ﻭ ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺍﻋﺘﺪﺍﻳﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻯ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ، ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﺟﺐ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺤﺪﻳﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﻭَ ﺍﺗَّﻘُﻮﺍ ﺍﻟﻠَّﻪَ ﻭَ ﺍﻋْﻠَﻤُﻮﺍ ﺃَﻥَّ ﺍﻟﻠَّﻪَ ﻣَﻊَ ﺍﻟْﻤُﺘَّﻘِﻴﻦَ- ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻣﻰ ﺗﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﻧﺪ.
ﺑﺮ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﻭ ﻓﺮﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻟﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﻣﺮﺍﻋﺎﺕ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﺭﻭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﺖ.
تفسیر آیه ۱۹۵:
وَأَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَهِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿۱۹۵﴾
و در راه خدا انفاق کنید و خود را با دست خود به هلاکت میفکنید و نیکى کنید که خدا نیکوکاران را دوست مى دارد (۱۹۵)
ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺿﺮﻭﺭﺗﻰ ﺟﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺤﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﻨﮓ، ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺑﺤﺚ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺟﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺟﻨﮓ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ، ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ:
ﻭَ ﺃَﻧْﻔِﻘُﻮﺍ ﻓِﻰ ﺳَﺒِﻴﻞِ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﻭَ ﻟﺎ ﺗُﻠْﻘُﻮﺍ ﺑِﺄَﻳْﺪِﻳﻜُﻢْ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟﺘَّﻬْﻠُﻜَﺔِ- ﻭ ﺍﺯ ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻫﻠﺎﻛﺖ ﻧﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ، ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻄﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
ﻭَ ﺃَﺣْﺴِﻨُﻮﺍ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠَّﻪَ ﻳُﺤِﺐُّ ﺍﻟْﻤُﺤْﺴِﻨِﻴﻦَ- ﻭ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻧﻜﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻃﺎﻗﺖ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﺪ، ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻭ ﺑﺨﺸﺸﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻣﺖ ﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺎﺯ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎﺯ ﺩﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﺒﻬﻪ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻛﻮﺷﺶ ﻭ ﺑﺬﻝ ﺟﺎﻩ ﻭ ﺑﺬﻝ ﻣﺎﻝ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭﻟﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﻓﻬﻤﻴﺪﻥ ﺁﻥ ﻭ ﺧﻮﺩﭘﺴﻨﺪﻯ ﺫﺍﺗﻰ ﻭ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺁﻥ، ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺒﺮﺩﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺒﺮﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﻧﺼﻴﺐ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻭ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺎﻝ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ، ﺿﺎﻣﻦ ﺍﻛﻴﺪ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﻮﻛﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻣﺎ ﻭ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺁﻥ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
تفسیر آیه ۱۹۶:
وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَهَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَکُمْ حَتَّى یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ فَمَنْ کَانَ مِنْکُمْ مَرِیضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْیَهٌ مِنْ صِیَامٍ أَوْ صَدَقَهٍ أَوْ نُسُکٍ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَهِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیَامُ ثَلَاثَهِ أَیَّامٍ فِی الْحَجِّ وَسَبْعَهٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْکَ عَشَرَهٌ کَامِلَهٌ ذَلِکَ لِمَنْ لَمْ یَکُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿۱۹۶﴾
و براى خدا حج و عمره را به پایان رسانید و اگر [به علت موانعى] بازداشته شدید آنچه از قربانى میسر است [قربانى کنید] و تا قربانى به قربانگاه نرسیده سر خود را متراشید و هر کس از شما بیمار باشد یا در سر ناراحتیى داشته باشد [و ناچار شود در احرام سر بتراشد] به کفاره [آن باید] روزه اى بدارد یا صدقه اى دهد یا قربانیى بکند و چون ایمنى یافتید پس هر کس از [اعمال] عمره به حج پرداخت [باید] آنچه از قربانى میسر است [قربانى کند] و آن کس که [قربانى] نیافت [باید] در هنگام حجسه روز روزه [بدارد] و چون برگشتید هفت [روز دیگر روزه بدارید] این ده [روز] تمام است این [حج تمتع] براى کسى است که اهل مسجد الحرام [=مکه] نباشد و از خدا بترسید و بدانید که خدا سخت کیفر است (۱۹۶)
ﺣﺞ، ﻣﺪﺭﺳﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﻯ
ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ:
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﺣﺞ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺍﻯ ﻣﻜﺘﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﺘﺰﺍم ﻭ ﺗﻌﻬﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺣﺞ، ﺗﻘﻮﻯ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ، ﺑﺪﺍﻥ ﺳﺒﺐ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺒﺎﺕ ﺣﺞ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻭﺍﺟﺒﺎﺕ ﺭﻭﺯﻩ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻤﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺷﻬﻮﺍﺕ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ، ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻣﺎﻳﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺪ، ﻭ ﻧﻴﺰ ﺣﺞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺧﻄﺮﻫﺎﻯ ﺳﻔﺮ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻣﺮﮒ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻳﻬﺎﻯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺞ ﺟﻬﺎﺩ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ .
ﻭ ﺳﺨﻦ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺣﺞ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﺣﺞ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺳﻴﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻘﻮﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻭﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰﻯ ﺩﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻳﻤﺎﻧﻰ ﺑﺤﺚ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ، ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ.
ﻭ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺗﻘﻮﻯ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺁﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺫﺍﺗﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻭ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﻧﻔﺎﻕ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ. ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺱ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻘﻮﺍ (ﺗﻘﻮﻯ) ﭘﻨﺞ ﺑﺎﺭ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
ﺷﺮﺡ ﺁﻳﺎﺕ:
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺞ ﻳﺎ ﻋﻤﺮﻩ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ ﺍﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﺩ، ﻭ ﻫﻴﭻ ﻫﺪﻑ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﺸﻮﺩ، ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﻳﺎ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩﻯ ﻳﺎ ﺭﻳﺎﻛﺎﺭﻯ. ﻭ ﺑﺮ ﺣﺞ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺯﻳﻨﺖ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻭ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺁﻥ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻭﺭﺯﺩ. ﺣﺘﻰ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺘﺮﺍﺷﺪ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺣﺞ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﺩ، ﺣﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺘﺮﺍﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﺪﻳﻪ ﺍﻯ (ﺫﺑﻴﺤﻪ، ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ) ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﺫﺑﺢ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻳﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﺣﺮﺍم ﺣﺞ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺘﺮﺍﺷﺪ. ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺗﺮﺍﺷﻴﺪﻥ ﺍﺳﺖ، ﺑﺮ ﺍﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﺮ ﺗﺮﺍﺷﻴﺪﻥ ﻓﺪﻳﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﻳﺎ ﺻﺪﻗﻪ ﻳﺎ ﺫﺑﻴﺤﻪ ﺑﺪﻫﺪ.
ﺍﻣﺮ ﻭﺍﺟﺐ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺣﺞ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻫﺪﻯ (ﺣﻴﻮﺍﻥ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ، ﺧﻮﺍﻩ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺧﻮﺍﻩ ﮔﺎﻭ ﻭ ﺧﻮﺍﻩ ﺷﺘﺮ) ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﺑﺪ، ﻟﺎﺯم ﺍﺳﺖ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺪﺍﺭﺩ، ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺣﺞ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ، ﻭ ﺑﺮ ﺍﻫﻞ ﻣﻜﻪ ﻭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻥ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻫﺪﻯ ﻭﺍﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻳﺾ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺭﻭﺡ ﺗﻘﻮﺍ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﻭ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻭَ ﺃَﺗِﻤُّﻮﺍ ﺍﻟْﺤَﺞَّ ﻭَ ﺍﻟْﻌُﻤْﺮَﺓَ ﻟِﻠَّﻪِ- ﻭ ﺣﺞّ ﻭ ﻋﻤﺮﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻴﺪ.
ﺍﻭﻟﺎ: ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻰ ﺳﺒﺐ ﺣﺞ ﻳﺎ ﻋﻤﺮﻩ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﻭ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺣﺞ ﺍﺳﺖ.
ﺛﺎﻧﻴﺎ: ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺞ ﻭ ﻋﻤﺮﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻭ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺞ ﺟﺎﻳﺰ ﺍﺳﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺼﺮ (ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﻳﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻳﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺁﻥ) ﺍﺳﺖ.
ﻓَﺈِﻥْ ﺃُﺣْﺼِﺮْﺗُﻢْ ﻓَﻤَﺎ ﺍﺳْﺘَﻴْﺴَﺮَ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻬَﺪْﻯِ ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﻭ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻳﺪ، ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﻨﻴﺪ،
ﺍﺯ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺷﺘﺮ.
ﻭَ ﻟﺎ ﺗَﺤْﻠِﻘُﻮﺍ ﺭُﺅُﺳَﻜُﻢْ ﺣَﺘَّﻰ ﻳَﺒْﻠُﻎَ ﺍﻟْﻬَﺪْﻯُ ﻣَﺤِﻠَّﻪُ- ﻭ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎﻩ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ، ﻣﻮﻯ ﺳﺮ ﺭﺍ ﻧﺘﺮﺍﺷﻴﺪ، ﺧﻮﺍﻩ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﻭ ﺧﻮﺍﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﻰ …
ﻓَﻤَﻦْ ﻛﺎﻥَ ﻣِﻨْﻜُﻢْ ﻣَﺮِﻳﻀﺎً ﺃَﻭْ ﺑِﻪِ ﺃَﺫﻯً ﻣِﻦْ ﺭَﺃْﺳِﻪِ- ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ (ﻧﺘﺮﺍﺷﻴﺪﻥ) ﺳﺮ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﺰﻧﺪﻯ ﺭﺳﺪ، ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺘﺮﺍﺷﺪ، ﺧﻮﺍﻩ ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻮ، ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺩﺭ ﺻﺪﺍﻉ ﺩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺗﺮﺍﺷﻴﺪﻥ ﻣﻮﻯ ﺳﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺑﺮﺩ، ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻪ ﺯﺣﻤﺖ ﺷﺪﻥ ﺩﺍﻳﻤﻰ ﻣﻮﻯ ﺳﺮ، ﻣﺎﻳﻪ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺷﻮﺩ.
ﻓَﻔِﺪْﻳَﺔٌ ﻣِﻦْ ﺻِﻴﺎمٍ ﺃَﻭْ ﺻَﺪَﻗَﺔٍ ﺃَﻭْ ﻧُﺴُﻚٍ- ﻭ ﻋﻮﺽ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺪﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﺻﺪﻗﻪ ﺩﻫﺪ ﻳﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﻨﺪ.
ﭼﻮﻥ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻦ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﻭﺩ، ﺑﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺗﻤﺘﻊ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻋﻤﺮﻩ ﻭ ﺣﺞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ﺟﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺮﺍم ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ، ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪﻯ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﻨﺪ.
ﻓَﺈِﺫﺍ ﺃَﻣِﻨْﺘُﻢْ ﻓَﻤَﻦْ ﺗَﻤَﺘَّﻊَ ﺑِﺎﻟْﻌُﻤْﺮَﺓِ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟْﺤَﺞِّ- ﭘﺲ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﻳﺎﻓﺘﻴﺪ، ﺁﻥ ﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻋﻤﺮﻩ ﺗﻤﺘّﻌﻰ (ﺍﺯ ﻏﻴﺮ ﻣﺤﺮم ﺑﻮﺩﻥ) ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ، ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻘﻰ ﻣﺤﺮم ﺷﺪﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﺮﻩ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﺪﺗﻰ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺮﺍﻣﻰ ﻣﺘﻤﺘﻊ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﻮﻋﺪ ﺣﺞ ﺑﺮﺳﺪ، ﻓَﻤَﺎ ﺍﺳْﺘَﻴْﺴَﺮَ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻬَﺪْﻯِ ﻓَﻤَﻦْ ﻟَﻢْ ﻳَﺠِﺪْ ﻓَﺼِﻴﺎمُ ﺛَﻠﺎﺛَﺔِ ﺃَﻳَّﺎمٍ ﻓِﻰ ﺍﻟْﺤَﺞِّ ﻭَ ﺳَﺒْﻌَﺔٍ ﺇِﺫﺍ ﺭَﺟَﻌْﺘُﻢْ ﺗِﻠْﻚَ ﻋَﺸَﺮَﺓٌ ﻛﺎﻣِﻠَﺔٌ ﺫﻟِﻚَ ﻟِﻤَﻦْ ﻟَﻢْ ﻳَﻜُﻦْ ﺃَﻫْﻠُﻪُ ﺣﺎﺿِﺮِﻯ ﺍﻟْﻤَﺴْﺠِﺪِ ﺍﻟْﺤَﺮﺍمِ- ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻛﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻧﻴﺎﻓﺖ، ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺣﺞ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻦ ﺍﺯ ﺣﺞ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺪﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺗﻤﺎم ﺷﻮﺩ، ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ.
مشاهده متن و صوت کامل صفحه ۳۰ قرآن کریم
